 |
| In 1983 verscheen de catalogus bij de reizende tentoonstelling: 'Inktspot - Honderd jaar politieke spotprent in Nederland', auteur en organisator: Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012), vormgeving catalogus en affiche: Taco Meeuwsen, omslagillustratie catalogus: Taco Meeuwsen, uitgever: Stichting Pers en Prent, Utrecht. |
Satire in oorlogstijd
Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012) promoveerde in 1978 op het proefschrift 'Kunst in crisis en bezetting'. Hij ontwikkelde zich als kenner en specialist van de kunst van de spotprent in Nederland door de jaren heen, met een bijzondere kennis en belangstelling voor de cartoons die gedurende de bezetting gemaakt werden. Over de rol van humor en satire in de bezettingstijd publiceerde hij in 1981 het boekwerk 'Leed en Leedvermaak' en een daarbij samengestelde tentoonstelling in Hotel De Wereld in Wageningen als onderdeel van de 4 en 5 mei herdenkingen. Dr. Hans IJsselstein Mulder zou in Hotel De Wereld meer van dergelijke tentoonstellingen over de bezettingstijd organiseren.
Een groote laars een plompe voet
In 1985 verscheen van Dr. Hans IJsselstein Mulder bij uitgeverij Thomas Rap het standaardwerk 'Een groote laars een plompe voet' over Nederland en de Nazi's in spotprent en karikatuur in de periode 1933-1946. Een lijvig werk waarin Dr. Hans IJsselstein Mulder een zeer groot deel van zijn privécollectie van spotprenten en affiches kon tonen en bespreken en in een cultuurhistorisch kader wist te plaatsen. De omvangrijke collectie zou het latere bezit gaan vormen van de Stichting Pers en Prent in Utrecht. Het boek kreeg een voorwoord mee van Marten Toonder (1912-2005), waarin de beroemde striptekenaar schrijft over de sportprent die in oorlogstijd zo langzamerhand verwerd tot 'haatplaat'.
Verzetsherdenkingskruis voor Toonder
Marten Toonder was niet geheel van onbesproken gedrag in de oorlogsjaren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij bij De Telegraaf, en werd hij lid van de Nederlandsche ‘Kultuurkamer’. Hoewel hij na de oorlog veroordeeld zou worden voor collaboratie, was hij naar eigen zeggen een ‘verzetsman’. Toonders verweer tegen de aanklacht van collaboratie door publicatie in de Duitsgezinde Telegraaf en het sluiten van een contract met de UFA in Berlijn was dat hij zijn tekenaars beschermde en een dekmantel voor illegale activiteiten verschafte. Toonder antedateerde in zijn memoires zijn verzetswerk dat pas na 1944 substantieel werd. Hij tekende anti-Duitse spotprenten in het verzetsblad ‘Metro’ en vervalste Duitse stempels. De Toonderstudio's waren ook betrokken bij het opzetten van een illegale drukkerij in Amsterdam. Op vrijdag 22 oktober 1982 ontving hij uit handen van Dick van Veen het Verzetsherdenkingskruis.
Inktspotprijs
Naar aanleiding van de rondreizende tentoonstelling 'Inktspot - Honderd jaar politieke spotprent in Nederland' en vanwege de niet-aflatende inzet van Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012) voor de bevordering van de belangstelling in de historie van de (politieke) cartoon in Nederland, werd in 1994 voor de eerste maal de ‘Inktspotprijs’ uitgereikt. De tekening van Taco Meeuwsen van het duiveltje, zittend op een inktpot, met de staart eindigend in een kroontjespen, op het omslag van de catalogus uit 1983, heeft model gestaan voor het huidige bronzen beeldje van de Inktspotprijs van de Stichting Pers en Prent.
Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012) promoveerde in 1978 op het proefschrift 'Kunst in crisis en bezetting'. Hij ontwikkelde zich als kenner en specialist van de kunst van de spotprent in Nederland door de jaren heen, met een bijzondere kennis en belangstelling voor de cartoons die gedurende de bezetting gemaakt werden. Over de rol van humor en satire in de bezettingstijd publiceerde hij in 1981 het boekwerk 'Leed en Leedvermaak' en een daarbij samengestelde tentoonstelling in Hotel De Wereld in Wageningen als onderdeel van de 4 en 5 mei herdenkingen. Dr. Hans IJsselstein Mulder zou in Hotel De Wereld meer van dergelijke tentoonstellingen over de bezettingstijd organiseren.
 |
|
Omslag van het in 1981 gepubliceerde boekwerk 'Leed en
Leedvermaak - een zwart-witte en gekleurde kroniek van de bezetting', auteur: Dr.
Hans IJsselstein Mulder (1945-2012), tentoonstellingsontwerp en grafische vormgeving:
Taco Meeuwsen en Raoul Teulings (1959-2010), uitgever: Studium Generale ‘De
Wereld’ Landbouwhogeschool Wageningen.
|
 |
| Raoul Teulings (1959-2010) (links) en Taco Meeuwsen (rechts) bij het opmaken 'old school' van het boekwerk 'Leed en Leedvermaak - een zwart-witte en gekleurde kroniek van de bezetting' - in 1981 in Arnhem. |
 |
| Raoul Teulings (1959-2010) en Taco Meeuwsen werken met behulp van een lichtbak aan de opmaak van het boekwerk 'Leed en Leedvermaak - een zwart-witte en gekleurde kroniek van de bezetting' - in 1981 in Arnhem. |
In 1985 verscheen van Dr. Hans IJsselstein Mulder bij uitgeverij Thomas Rap het standaardwerk 'Een groote laars een plompe voet' over Nederland en de Nazi's in spotprent en karikatuur in de periode 1933-1946. Een lijvig werk waarin Dr. Hans IJsselstein Mulder een zeer groot deel van zijn privécollectie van spotprenten en affiches kon tonen en bespreken en in een cultuurhistorisch kader wist te plaatsen. De omvangrijke collectie zou het latere bezit gaan vormen van de Stichting Pers en Prent in Utrecht. Het boek kreeg een voorwoord mee van Marten Toonder (1912-2005), waarin de beroemde striptekenaar schrijft over de sportprent die in oorlogstijd zo langzamerhand verwerd tot 'haatplaat'.
Verzetsherdenkingskruis voor Toonder
Marten Toonder was niet geheel van onbesproken gedrag in de oorlogsjaren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij bij De Telegraaf, en werd hij lid van de Nederlandsche ‘Kultuurkamer’. Hoewel hij na de oorlog veroordeeld zou worden voor collaboratie, was hij naar eigen zeggen een ‘verzetsman’. Toonders verweer tegen de aanklacht van collaboratie door publicatie in de Duitsgezinde Telegraaf en het sluiten van een contract met de UFA in Berlijn was dat hij zijn tekenaars beschermde en een dekmantel voor illegale activiteiten verschafte. Toonder antedateerde in zijn memoires zijn verzetswerk dat pas na 1944 substantieel werd. Hij tekende anti-Duitse spotprenten in het verzetsblad ‘Metro’ en vervalste Duitse stempels. De Toonderstudio's waren ook betrokken bij het opzetten van een illegale drukkerij in Amsterdam. Op vrijdag 22 oktober 1982 ontving hij uit handen van Dick van Veen het Verzetsherdenkingskruis.
 |
|
Omslag van 'Een groote laars een plompe voet', een boekwerk
over Nederland en de Nazi's in spotprent en karikatuur in de periode 1933-1946.
Auteur: Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012), omslagidee en Duitse laarzen:
Taco Meeuwsen, uitgever Thomas Rap 1985.
|
Naar aanleiding van de rondreizende tentoonstelling 'Inktspot - Honderd jaar politieke spotprent in Nederland' en vanwege de niet-aflatende inzet van Dr. Hans IJsselstein Mulder (1945-2012) voor de bevordering van de belangstelling in de historie van de (politieke) cartoon in Nederland, werd in 1994 voor de eerste maal de ‘Inktspotprijs’ uitgereikt. De tekening van Taco Meeuwsen van het duiveltje, zittend op een inktpot, met de staart eindigend in een kroontjespen, op het omslag van de catalogus uit 1983, heeft model gestaan voor het huidige bronzen beeldje van de Inktspotprijs van de Stichting Pers en Prent.
Beeldje en tentoonstelling
De Inktspotprijs is een Nederlandse prijs voor politieke cartoons. Ze wordt georganiseerd door de Stichting Pers en Prent. De prijs is een beeldje van een duiveltje op een inktpot, met de staart eindigend in een kroontjespen, in brons gegoten door de kunstenares Carla Daalderop-Bruggeman (1928-2015), vrij naar een tekening van Taco Meeuwsen, in opdracht van Dr. Hans IJsselstein Mulder, de oprichter van de Stichting Pers en Prent. Hij wordt jaarlijks uitgereikt tijdens opening van de tentoonstelling Politiek in Prent. De tentoonstelling start ieder jaar in het Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag en reist daarna door Nederland. Sinds 2005 wordt tijdens de opening van de tentoonstelling in het Persmuseum in Amsterdam de Junior Inktspotprijs uitgereikt door een jury bestaande uit middelbare scholieren.
Winnaars van de Inktspotprijs
1994: Peter van Straaten
1995: Opland
1996: Len Munnik
1997: Peter van Straaten
1998: Stefan Verwey
1999: Stefan Verwey
2000: Frits Müller
2001: ZAK
2002: Bas van der Schot
2003: Peter van Straaten
2004: Tom Janssen
2005: Joep Bertrams
2006: Willem
2007: Trik
2008: Tom Janssen
2009: Jos Collignon
2010: Peter van Straaten
2011: Siegfried Woldhek
2012: Pieter Geenen
2013: Bas van der Schot
2014: Bas van der Schot
2015: Joep Bertrams
Geen opmerkingen:
Een reactie posten